İran, ABD’ye Hürmüz Boğazı’nı Kapatabileceği Uyarısında Bulundu
İran, ABD’nin İsrail’e destek vererek savaşa resmen müdahil olması durumunda, dünyanın en kritik petrol geçiş noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
İran Meclisi’nin kıdemli üyelerinden Ali Yezdihah, yaptığı açıklamada, “Eğer ABD, siyonistlerin yanında savaşa resmen ve fiilen girerse, İran’ın ABD ve Batılı ülkelere baskı uygulamak amacıyla petrol ticaretinin geçişini sekteye uğratma hakkı doğar.” şeklinde konuştu.
Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlık Divanı üyesi Behnam Saeedi ise İran’ın düşmanlarına karşı çeşitli seçeneklerinin olduğunu belirterek, “Hürmüz Boğazı’nın kapatılması bu seçeneklerden biridir” ifadelerini kullandı.
Bu uyarılar, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a yönelik nükleer tesislere askeri saldırı emri verme iddialarıyla gündeme geldi.
Hürmüz Boğazı Neden Önemli?
Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi ve Arap Denizi’ne bağlayan dar bir su yoludur. En dar noktası 33 kilometre olan boğazda, iki yönlü yaklaşık 3’er kilometrelik gemi geçiş koridorları bulunmaktadır.
Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 26’sı bu boğazdan geçmektedir. Bu durum, Hürmüz Boğazı’nı küresel enerji piyasaları açısından stratejik bir konuma getirmektedir.
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, boğazdaki herhangi bir aksaklık, küresel petrol piyasalarında ciddi etkilere neden olabilir.
İran Gerçekten Boğazı Kapatabilir mi?
İran uzun zamandır Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidinde bulunuyor. Ancak bu, fiziksel olarak bir kapı kapatmak gibi değil, İran boğazı “fiilen” kullanılamaz hale getirmeye çalışabilir.
1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında İran, Çin yapımı Silkworm füzeleriyle petrol tankerlerini ve yükleme tesislerini hedef almış, hızlı botlarla taciz operasyonları düzenlemişti. Bu saldırılar boğazı tamamen tıkamamış olsa da sigorta maliyetlerini artırmış ve sevkiyatlarda gecikmelere neden olmuştu.
İşte Masadaki Kapanma Senaryoları
ABD Kongresi Araştırma Servisi’nin (CRS) bir raporuna göre İran, boğazı kademeli olarak tıkamayı hedefleyen çeşitli senaryoları hayata geçirebilir:
- Boğazın gemi geçişine kapatıldığını ilan ederek, geçiş yapmaya çalışanlara yönelik açık bir tehdit sunmadan caydırıcılık oluşturmak
- Gemi geçişlerine yönelik daha açık tehditler savurarak durdurma, alıkoyma ya da saldırı riskiyle tehdit etmek
- Uyarı ateşi açmak
- Deniz mayınları döşemek
- Denizaltılar, savaş gemileri, kıyıdan fırlatılan seyir füzeleri veya hava araçlarıyla yabancı donanma unsurlarına saldırmak
Hürmüz Boğazı Kapatılırsa Ne Olur?
İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma niyeti, uluslararası askeri müdahaleyi tetikleyebilir.
Uzman raporlarına göre, böyle bir girişim şu an için düşük olasılıklı görünse de hayata geçirilmesi durumunda uzun süre varolmayacaktır.
Ayrıca İran, petrol yaptırımlarına karşı çıkan bazı ülkelerin desteğini kaybedebilir.
